3 Mart 2023 günü yayımlanan Resmi Gazete ile TBMM’de 28 Şubat tarihinde kabul edilen emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin ilgili 7438 sayılı Kanun, yürürlüğe girdi. 7438 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayan ya da hizmet borçlanmaları ile sigorta başlangıç tarihinin 8 Eylül 1999 öncesine çekilenler sigortalıların, yaş dışındaki emeklilik koşullarını sağlamaları halinde emekliliğe hak kazanabileceği düzenlenmiştir. Ancak bu hak kazanımı geriye dönük etkili değildir. Bir başka deyişle işbu hükme dayanılarak geriye dönük herhangi bir hak veya ödeme talep edilmesi mümkün değildir.
Kanun uyarınca emekliliğe hak kazanmak için sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 öncesine tekabül eden sigortalıların;
5000 ile 5975 gün arasında değişen prim günü koşulunu,
Kadın sigortalıların 20 ve erkek sigortalıların 25 yıllık sigortalılık süre koşulunu,
sağlaması halinde herhangi bir süre sınırı bulunmaksızın başvuruda bulunarak emekli olabileceği düzenlenmiştir. Emekli aylığı dilekçe ile başvurunun yapıldığı tarihi izleyen ayın ilk gününden başlatılacaktır.
Başvurular, bugün itibariyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na doğrudan başvurularak ya da E-Devlet sistemi üzerinden yapılabilmektedir. Kanun Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra hüküm doğurduğundan 3 Mart 2023 tarihinden önce yapılan başvurular geçersiz olacak olup, işbu başvuruların yeniden yapılması gerekmektedir.
4857 Sayılı İş Kanunu uyarınca, emekli olan sigortalının son çalıştığı işyerindeki çalışmalarının karşılığı olarak hak etmiş olduğu kıdem tazminatını alabilmesi için; Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan temin edeceği emekliliğe hak kazandığını gösterir belgeyi, son işyerine ibraz etmesi gerekmektedir. İşbu belgenin ibrazı ile sigortalının işten çıkışının yapılması akabinde; sigortalı, Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuruda bulunabilecektir.
Hatırlatmakta fayda var ki; sosyal güvenlik hakkı Anayasal bir haktır. Dolayısıyla, işbu Anayasal hakkın ne zaman ve ne şekilde kullanılacağı kişinin hür iradesine dayanmaktadır. Sigortalı işvereni tarafından emekli olmaya zorlanamayacaktır. Ancak işveren tarafından işçiyi emekliliğe teşvik edici, işçinin hak ve alacaklarını olumsuz yönde etkilemeyecek uygulamalar sosyal güvenlik hakkını ihlal teşkil etmeyecektir.
7438 Sayılı Kanun ile getirilen başka bir düzenleme ise; kanun hükümlerine uygun şekilde emekliliğe hak kazanan, ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlanan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilen sigortalının aynı işyerinde tekrar çalışmaya başlaması halinde sosyal güvenlik destek priminde 5 puanlık indirim yapılacak olmasıdır. Prim indirimi uygulamasından yararlanma koşulu sigortalının 30 gün içinde aynı işyerinde tekrar işe başlaması olup, 30 günlük süre hak düşürücü süredir. Bir başka deyişle öngörülen sürenin aşılması halinde prim indiriminden yararlanılması mümkün değildir. Aynı zamanda sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının, işyerinden ayrıldığı halde; söz konusu sigortalıdan dolayı bu indirimden bir kez daha yararlanılamayacaktır.
7438 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun’da yer alan düzenlemelerden, önümüzdeki dönemde; iki milyonun üzerinde sigortalının yararlanması beklenmektedir. Nitekim bugüne kadar yapılan başvuruların yoğunluğu da bu beklentinin karşılanacağını göstermektedir.
Comments